De Kunstenaar
Tekst door Valerie Vandamme
Foto: Lambert J. Derenette
Als jonge kunstenaar schoolt Herman VAN AERDE (pseudomien ‘Van Nazareth’) zich schilderkunstig zowel aan de Gentse Academie (1961-1962) als aan de Antwerpse Academie (1963-1964). Aan het eerste onderricht meent hij niet veel te hebben opgestoken, maar verdient hij toch een prijs met een van zijn stillevens. Herman zoekt een weg om zich te onderscheiden van andere leerlingen door zijn onconventionele methoden. Hoewel deze teneur niet iedereen bekoort, wordt de jonge kunstenaar in Antwerpen enorm naar waarde geschat door Carlo De Roover die een eervol en ruim zicht had op ‘kunst en haar waarde’.
Ondertussen moet zijn kunstopleiding bekostigd worden en daarvoor dient heel wat arbeid te worden verzet. Gedrevenheid, vastberadenheid en levenslust zijn tot op heden een bewijs dat hij zichzelf en de buitenwereld heeft uitgedaagd in zijn queeste naar een volleerd kunstenaarschap.
De ontmoeting met de onverzettelijke kunstenaar floris Jespers, geeft het levenspad van Herman een andere richting.
De kunstschool bewust voorbij, start hij in 1964 als assistent van Jespers. Deze wending is voor de persoon Herman een zegen maar biedt bovenal grote diepgang in de evolutie van zijn werk.
“Kunst is niets anders dan leren zien”
In 1965 wordt hem een studiebeurs aangeboden in Zuid-Afrika. Getroffen door de dominante politieke heerschappij, krijgen zijn werken op natuurlijke en ongeveinsde wijze een veelomvattende maatschappelijke en universele thematiek.
“Ik heb niets tegen recht maar wel tegen voorrecht en onrecht”
‘BLOEDROEM’ en de ‘FAMOES GENERAL’ zijn de eerste en wellicht de meest omstreden toonbeelden van een reeks volgende soortgelijke portretten die de perceptie van kunst in het verscheurde Zuid-Africa in een totaal andere richting duwen. Hij wordt qua stijl voorloper van humanitair engagement in de kunst, qua vormgeving past hij een figuaratie toe waarop Marlene Dumas zich jaren later zal inspireren.
Tot 1976 blijft hij permanet in Zuid-Afrika. In 1978 keert hij terug naar België maar behoudt tot de dag van vandaag zijn ‘twee-eenheid’ door veelvuldig en lang verblijf daar.
“Het is lekker leven”
De rode draad doorheen zijn werk, is zijn bestendige bekommernis om en zijn verontwaardiging over het ‘menselijk tekort’. Terug in België experimenteert hij verder met de ‘kunst van het weglaten’ maar deze keer zoekt hij zich een weg via een weloverwogen keuze aan materialen.
Naamloosheid en soberheid blijven zijn handtekening. Midden jaren ’80 vindt hij in plexiglas een uitdaging waarbij het lichtspel de toegevoegde waarde biedt. In 1987 combineert hij eenvoed en venieuwing in zijn monumentaal- en geometrisch getint werk door het gebruk van koper, ijzer en cortenstaal.
Zijn volledig oeuvre kan zonder aarzeling tijdsloos genoemd worden.
Education
1961 – 1962
Enrolled at the Royal Academy Ghent, Belgium
1963 – 1964
Enrolled at the Royal Academy Antwerp, Belgium
1964
Few Months personal assistant of Floris Jespers
1965 – 1967
Michaelis School of Fine Arts, University Cape Town, South-Afrika
Prices and Awards
1963
Emiel Borst Prize, Academy Ghent, Belgium
1966
Onderscheiding South-African Art Today, Durban
1967
Prijs van het Kaapse Salon, Kaapstad
1972
Campoprijs, speciale prijs van de Koninklijke Academie Schone Kunsten, Antwerpen
1973
Bronzen medaille Europaprijs voor Schilderkunst, Oostende
1974
Anto Carte Prijs Paleis voor Schone Kunsten, Brussel
Collecties
Werk in de collecties van de Belgische Staat, de Nationale Bank van België, Dexia Bank, de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaams Parlement.
Collectie van de provincie Oost-Vlaanderen en het Domein Puyenbroeck in Wachtebeke.
Stad Deinze en het Museum van Deinze & de Leiëstreek.
De universiteiten van Gent en Leuven.
De Hallen van Kortrijk, gemeente Sint Martens-Latem, Electrabel.
National Gallery van Suid Africa.
King George IV Museum in Port Elisabeth.
De universiteiten van Pretoria, Johannesburg, West Cape en UCT van Kaapstad.
Municipal Kunstmuseum in Pretoria.
Municipale Art Collection Van Sandton.
Salam Collection
en tal van collecties in Europa, Afrika, Amerika, Argentinië, Brazilië en Azië.